Kadının Erkeğin Eğe Kemiğinden mi Yaratılmıştır?

Kur’ân-ı Kerîm’de insanın yaratılmasına ilişkin bir çok âyet vardır. Bunlardan üçünü sunalım:

“Ey İnsanlar! Sizi Nefsi Vâhide’den halk eden/yaratan, ondan da Zevc’ini yaratan ve ikisinden de bir çok erkek ve kadın üreten Rabbinizin emirleri ve yasaklarına aykırılıktan korunun..... ” (1)

“Odur sizi Nefsi Vâhide’den halk eden/yaratan, kendisiyle birliktelik kurup bir bütün oluşturarak mutlu olsun diye ondan da Zevc’ini (Ce’ale) yaratan... ” (2)

“Allah’tır sizi Nefsi Vâhide’den halk eden/yaratan, sonra da (Sümme) ondan Zevcini yaratan... ” (3)

Vâhide ile vasıflanan Nefs ve Zevc kelimelerinin kullanıldığı bu âyetlerde Nefsin ve Zevc’inin/eşinin bir arada yaratıldığına işaret eden Vav lafzı kullanıldığı gibi zevcin sonradan yaratıldığını gösteren Sümme lafzı da kullanılmaktadır. Zevcin yaratılması Halaka fiili ile açıklandığı gibi, bir şeyden diğer bir şey yaratma anlamına gelen Ce’ale fiili ile de açıklanmaktadır.

Rûh/Can mânasına Nefis ve çiftin teki anlamına Zevc Kurân-ı Kerîm’de erkeğe de kadına da şamil biçimde kullanılmaktadır. Buna göre âyetlerin ilgili bölümlerinin mânası şöyle olur:

“Allah’tır sizi erkekliği ve kadınlığı içine alan bir tek nefisten halkeden, sonra da o bir nefisten erkeğe de kadına da şamil olan Zevc’ini yaratan... ”(4)

Bu sebeple biz “Nefsin Vâhidetin” ifadesinden yalnızca Âdem’i anlayamayacağımız gibi Zevcinden de Onun kadın eşini anlayamayız. Hiç şüphesiz bunun tersini/zıddını da anlayamayız.

En’âm sûresinin 98. âyetinde Zevc’e yer verilmeksizin biz insanların tek bir nefisten inşâ edildiğinin/yaratıldığının açıklanması da “Nefsin Vâhidetin” in erkeğe de kadına da şumûlünü göstermektedir:

“ Odur sizi Nefsi Vâhide’den inşa eden... ” (5)

Ancak biri erkek diğeri kız olan tek yumurta ikizlerinden önce erkeğin, sonra kızın doğması gibi Âdem’in önceliğini kabul edebiliriz. Bazı âyetlerde buna işaret eden karîneler vardır. Kaldı ki Kur’ânın işaret ve bilimin de da onayladığı üzere çocuğun kız olmasını belirleyen de erkek spermidir. *

Sevgili Peygamberimizin Kur’ân’a aykırı bir beyanı olamayacağından, mesela kadının erkeğin eğe kemiğinden yaratıldığı şeklinde ki O’na isnad edilen ifadelerin mecazî olarak değerlendirilmesi gerekir. Nitekim O, kadınların incelikleri ve duyarlılıklarını dile getirip onlara karşı sabırlı olunması ve iyi geçinilmesi gereğini açıklamak için şöyle buyurmuşlardır:

“Kadın eğe kemiği gibidir. Onu doğrultmaya kalkarsan kırarsın. Kendi hâline bırakırsan eğriliği içinde ondan faydalanabilirsin. ”(6)

İslâm Dünyasında bazı toplum kesimlerinde Kur’ân’a aykırı fakat Tevrat’a (7) uygun olarak kadını erkekten yaratılma olarak görmenin neden olduğu aşağılamalar var olagelmiştir. Artık bu tür anlayışların düzeltilmesi gerekir.

[1] Nisâ 1

[2] A’râf 189. Âyette sizi Nefsi Vâhide’den yaratan n ondan da Zevc’ini yaratan, ifadelerinden sonra Zevcin yaratılma nedenini açıklayan “Liyesküne” fiilinin müstetir zamirinin müzekker , ”İleyha”da daki zamirin müennes olması calib-i dikkattir. Bu noktaya 65. notta verilen âyetler ışığında bakıldığında, her ikisi de Nefsi Vâhide’den yaratılmış olmakla birlikte Âdemin zuhûrunun Havva’dan öncelikli olduğu gerçeği görülebilir.

[3] Zümer 6

[4] Bakara 230, 232;Yûsuf 26:Ahzab 50

[5] Bakara 35;Âl-i İmran 59;Hıcr 29

[6] Müslim Redâ’ 65, Hn. 1468. Müslim 65. Bab’ın başında “İnnel-Mer’ete Keddıleği” şeklindeki benzetmeyi içine alan hadîse yer vermiştir. ” Ancak Teşbih “Kâf”ını içermeyen hadîslerde de mecazi anlam açıktır. Çünkü onlardan birinde “Kadını kırmanın onu boşamak olduğu” açıklanmaktadır.

[7] Tevrat Yaratılış 1/21-23